İstatistik analiz geniş çerçeveli bir kavramdır. İstatistik dediğimizde aklımıza belli başlı unsurlar gelmemelidir. Bulunduğumuz çevrede her alanda istatistiksel verilere rastlamak mümkündür. Üniversitede, iş hayatında ya da sadece basit bir araştırma da bile analizlere başvurulur. Fakat her istatistik kendi içinde farklılaşmaktadır.
Analiz yapmak başlı başına bir sanattır. Bu analizi doğru ve verimli şekilde yapmakta herkesin başarabileceği bir şey değildir. İstatiksel veriler vermek sanıldığı kadar kolay olmayabilir. İstatiksel veriler sayesinde bilinmeyen pek çok şeyi öğrenmek mümkün hale gelmektedir.
Şimdi ise istatistiksel analiz içerisinde akademik alanda nasıl yer almaktadır ve istatistik analiz nedir konusunu göreceğiz. Akademik alanda da istatistiğin yeri ve önemi oldukça fazladır. Üniversite içerisinde istatistik veriler ciddi şekilde kullanılmaktadır.
Akademik Alanda İstatistik Analiz Nedir?
İstatistik analiz, daha önceden belirlenmiş bir amaç için veri, grafik ve tablo gibi öğelerle özetleme ya da sonuç çıkarma işlemidir. İstatistik deney ve gözlem ilkelerine de dayanmaktadır. Geleceğe yönelik tahmin yürütme, güven oluşturma gibi nedenlerden dolayı istatistik yapılmaktadır. İstatistiğin insanların hayatına giriş serüveni 1400’lü yıllara kadar dayanmaktadır. İlk olarak ders kitaplarında ise 17. yüzyılın ortalarında yer almıştır.
Akademik alanda istatistik analizler belli bir verilere dayandırılarak yapılmaktadır. Tamamen sistemli ve sayısal programlar eşliğinde ilerlemektedir. Buradaki asıl amaç yapılan araştırmadaki verilerin uygun bir şekilde istatiksel yöntemlerle yorumlanacağını kavramaktır. Kısacası her şey istatiksel veriler ile beraber gerçekleşmektedir.
İstatistikler genellikle grafik veya tablo şeklinde ortaya çıkar. Verilerin gösterilmesi ve anlamlı hale gelmesi bu iki yöntemle daha net ortaya çıkmaktadır. Sözel ifade ve veri değerlendirme istatiksel ölçüler bularak da anlamlı bir hale gelmektedir.
İstatistik Uygulama Alanları
İstatistik analiz uygulaması genel manada geniş bir alanı kapsar. Analiz dediğimizde aklımızda her türlü uygulama alanları aklımıza gelir. Fizik doğa bilimleri ve sosyal bilimleri gibi uygulama alanları istatiksel analizin içinde yer alır. İş dünyası ve devleti ilgilendiren alanlarda da istatistiğe rastlamaktayız.
İstatistik uygulamaları; denetim, maliyet, finansal trendler, tüketici tercihleri, Pazarlama etkileri ve ön görümleme gibi alanlarda da kullanılmaktadır. Yönetimin içinde çalışanları tanıma ve kaliteyi iyileştirmek için yine uygulanabilir.
İstatistiksel Yöntemler
İstatistik analiz tarafının diğer bir önemli kısmı da yöntemlerdir. İstatistiksel yöntemler genel manada iki şekilde incelenmektedir. Birincisi tanımlayıcı istatistikler, ikincisi ise yorumlayıcı istatistiklerdir. Tanımlayıcı istatistiklerde; verilerin toplanması, sunuşu ve karakterlerin tanımlanması ön plana çıkar. Yorumlayıcı istatistiklerde ise; tahminleme ve hipotez testi yer alır. İstatistiksel yöntemler deneye ve gözleme dayalı çalışmaları da içermektedir.
İstatistiksel Araştırma Adımları
İstatistiksel araştırma adımları 5 temel esasa dayanır. Bu 5 esasla birlikte istatistik beriler ortaya çıkabilir. 5 temel adım şu şekildedir:
- Yapılan araştırmaların planlanması, araştırmanın konusu ve bilgi kaynakları
- Sistemin modellenmesi bağımsız ya da bağımlı şeklinde değişkenler arasında odaklanması
- Araştırmanın ortak yönlerini ele alarak özetlenmesi
- Verilerin sayısal olarak açıklanması
- Yapılan çalışmanın sonuçlarını belgeleriyle birlikte sunulması
İstatistiksel Verileri Anlamlı Hale Getirme
Analizleri anlamlı hale getirmek için tek bir düzende toplamak gerekir. Verilerin bir arada tutulmasıyla beraber daha olumlu şeyler söyleyebilmek mümkün hale gelebilir. İstatistik analiz tekil olduğunda anlamlı duruma dönüşür.
Verilerin Sunumundaki Hatalar
Analizlerin belli başlı hata doğurması olası olsa da ciddi olumsuzluklara neden olur. Verilerde yapılan hatalar güvenirliliği direkt olarak zedeler. Bilgi ve tecrübesi az olan kişilerin istatiksel verilerin doğru okunmasında hatalar yapabilir. Sosyal siyaset, doktor ve tıp gibi uygulama yerlerinde yapılan hatalar daha çabuk etki eder.