SPSS Veri Girişi ve Analizleri

SPSS, IBM Gibi Veri Programları Nedir ve Neden Kullanılır?

SPSS, Türkçe kelime Açılımı Sosyal Bilimler İçin İstatistik Programı (Statistical Package for the Social Sciences) olarak ifade edilir. Başta sosyal bilimler olmak üzere fen bilimleri, sağlık bilimleri ve eğitim bilimleri alanında kullanılmaktadır. Ayrıca kuruluşların ve kurumların pazarlama araştırması yapmak için de sık sık kullandıkları bir veri analiz programıdır. SPSS programı Mac ve Windows işletim sistemli bilgisayarlarda çalışmaktadır. Microsoft Excell’e benzeyen bir görünüştedir. 

IBM SPSS istatistik programı, dünyada en önde gelen istatistiksel veri analiz programlarındandır. Verilerin daha hızlı ve detaylı olarak incelenmesini sağlamaktadır. Bu durumda diğer veri analiz programlarına göre IBM SPSS istatistik programı daha etkili ve güvenilir bir araç haline gelmektedir. 

SPSS programı elde edilen verilerin sayısal dağılımlarını (tane olarak) belirlemede frekans analizlerini kullanmaktadır. Elde edilen verilerin mod, medyan, standart sapma ve ortalama gibi değerlerini hesaplamak için ise tanımlayan istatistikten yararlanmaktadır. Tanımlayıcı istatistikler ile frakans analizi ana analizlerdir ve basit bir şekilde istatistikleri yapılmaktadır. İlişki analizleri ya da karşılaştırma analizleri non parametrik ve parametrik olarak iki grup altında toplanmıştır. Non parametrik ya da parametrik analizlerin kullanılıp kullanılmayacağını belirleyen kriterler vardır. bu kriterlerin en başında veriler normal dağılımda mı yoksa değil mi ve homojen bir dağılıma sahip olup olmaması ile belirlenmektedir. Homojenlik kavramı ve normal dağılım kavramları istatistik bilgisi gerektiren kavramlardır.

SPSS ve Benzer Programlara Veri Girişi Nasıl Yapılır?

 Değişken isimleri ve değişken etiketleri doğru girilmesi: SPSS ve benzer istatistik programlarında değişken isimleri kullanılmaktadır. Bu isim ve etiketler kısa ve açıklatıcı olduğunda analizin yapılmasında kolaylık sağlar. Detaylı etiketler ve isimler olan tablolarda da daha sonra farklılık yapma ihtiyacını ortadan kaldırır. Örneğin; değişken ismi ‘kilo’ ise ‘ağırlık(g)’ olarak girilir. 

Kategorik değişkenlerin önce nümerik olarak kodlanması sonra kategori etiketi yapılması: Örnekle açıklamak gerekirse; cinsiyet değişkenini ele alınırsa; SPSS’te Kadın:0 Erkek:1 şeklinde nümerik kodlama yapılır, sonrasında 1 değerine ERKEK, 0 değerine KADIN etiketi yapılmış olmalıdır. Diğer analizlere göre zaman kaybı gibi görünen bu işlem, ileri analiz gruplarında analiz yapılacağında zaman kazandıran bir işlemdir. 

Nümerik değişkenlerin kaç ondalık basamağa sahip olacağının doğru biçimde girilmesi: Bazı değişkenlerin virgülden sonra 12 basamak, bazı değişkenlerde virgülden sonra 0 basamak gösterilmesi tablo açısında sorun yaratmakta ve daha sonra yapılan formatlama durumunu zorlaştıran ve uzatan bir durumdur. 

Değişken tiplerini doğru belirleme: SPSS ve benzeri istatistik programları bazen sayısal/sürekli değişkenleri otomatik biçimde nominal kodlamaktadır. Dikkat edilmezse grafik ve tablo oluşturulurken sorun yaşanır ve zaman kaybı olur. 

Elde Edilen Verilerin Analizleri Nasıl Yapılır ve Hangi Alanlarda Kullanılır?

Tanımlayıcı istatistiklerle ve frakanslarıla kıyaslanırsa, SPSS istatistik programı parametrik testlerden Bağımsız Örneklem t test (Independent t test), Tek Yönlü Varyans Analizi (One Way ANOVA) ve bunları non parametrik karşılığı olan Kruskal Wallis H testi ve Mann Whitney U testi yapılabilmektedir. Bu son iki test kısmen de olsa uzmanlık gerektirir. Yapılabilen analizler 2 veya daha fazla gruba ait ortalama ve sıra ortalamalarının karşılaştırmasının yapılmasında kullanılmaktadır. Buna ek olarak kolerasyon ve regresyon analizlerini de yapmaktadır. Kolerasyon, hem normal hemde normal olmayan dağılımlara uygulanırken, regresyon yalnızca normal dağılım gösteren verilere uygulanmaktadır. 

SPSS, anket analizleri başta olmak üzere fen, eğitim, sağlık ve sosyal bilimler alanlarında kullanılabilmektedir.